Spadek długości przeciętnego trwania życia wpłynie na saldo rezerw na świadczenia pracownicze

14 października 2021

Długość trwania życia modelowana w oparciu o aktualne tablice trwania życia jest jednym z założeń stosowanym w modelu wyceny aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze. W lipcu 2021 roku na stronach Głównego Urzędu Statystycznego zostały opublikowane najnowsze tablice trwania życia 1990 – 2020. Tablice są aktualizowane cyklicznie, raz do roku i używane przez zespół wycen aktuarialnych Trio od chwili publikacji do momentu, gdy nie pojawi się ich kolejna, bardziej aktualna wersja.

Spadek lub wzrost długości przeciętnego dalszego trwaniu życia ma bezpośrednie przełożenie na wysokość rezerw na odprawy emerytalne, rentowe, pośmiertne, itd. Wpływ prawdopodobieństwa śmierci najbardziej zauważalny będzie w odniesieniu do rezerw na odprawy pośmiertne.

W najnowszych tablicach GUS zaobserwowaliśmy trendy, których nie widzieliśmy od lat. Zgodnie z poniższym wykresem w latach 2000-2019 przeciętne trwanie życia sukcesywnie rosło, natomiast w roku 2020 uległo skróceniu o 1,5 roku dla mężczyzn oraz 1,1 roku dla kobiet (w odniesieniu do roku 2019). W wyniku pandemii COVID wróciliśmy do poziomu przeciętnego trwania życia sprzed 10 lat. Przeciętne trwanie życia to obecnie 72,6 lat dla mężczyzn oraz 80,7 lat dla kobiet.

Aby zobrazować wpływ zmian w długości trwania życia na saldo rezerw z tytułu odprawy pośmiertnej zespół wycen aktuarialnych Trio przygotował analizę, w której przeprowadził symulację wysokości rezerwy na odprawy pośmiertne przy wykorzystaniu tablic trwania życia w latach 1990-2020. W analizie inne założenia modelu wyceny aktuarialnej nie zostały zmieniony tak, aby wyizolować wpływ z tytułu zmiany tablic trwania życia. Poniższy przykład jasno pokazuje, że saldo rezerw na odprawy pośmiertne rok do roku miało tendencję spadkową. Natomiast po użyciu nowych tablic trwania życia i przy, przypomnijmy, braku zmian w innych założeniach modelu wyceny, saldo rezerw na odprawy pośmiertne wzrosło. Spadek długości przeciętnego dalszego trwania życia spowodował w przeprowadzonej analizie wzrost rezerwy na odprawy pośmiertne aż o 9% w porównaniu do roku 2019.