Rośnie liczba pracujących emerytów

30 marca 2023

W wycenach aktuarialnych rezerw na świadczenia pracownicze zagadnienie pracujących emerytów jest dobrze znane. Z przejściem na emeryturę wiąże się bowiem wypłata odprawy emerytalnej, która przysługuje pracownikowi tylko raz podczas trwania całej kariery zawodowej. Pracownik, który otrzymał odprawę emerytalną nie może ponownie nabyć do niej prawa. Jeśli zatem po uzyskaniu odprawy emerytalnej ponownie podejmie zatrudnienie, nie będzie miał tytułu do odprawy emerytalnej z ww. stosunku pracy. Stąd też bazy zawierające dane pracowników zatrudnionych na moment wykonywania wyceny aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze powinny być analizowane pod kątem reprezentacji i tej grupy.

Do kwestii pracujących emerytów odnosi się datowana na marzec 2023 publikacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pt.: „Pracujący emeryci – XII 2022” przygotowana przez Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych ZUS. Wynika z niej, że w ciągu ostatnich ośmiu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o ponad 40%. Na grudzień 2015 liczby emerytów podlegających ubezpieczeniu zdrowotnemu wynosiła 575,4 tys., na grudzień 2022 roku – 826 tys. Największy, wręcz skokowy przyrost liczby pracujących emerytów w omawianym okresie nastąpił między grudniem 2016, a grudniem 2017 roku i wyniósł ponad 16%. Tylko w jednym okresie tj. między grudniem 2019, a grudniem 2020 odnotowano spadek na poziomie ok. 2%.

Szczegółowe dane prezentuje poniższa tabela:

Wśród pracujących emerytów przeważały kobiety – stanowiły 57,5% tej populacji. Ponad 95% pracujących emerytów to osoby w wieku 60/65 lat i więcej. Średni wiek pracujących emerytów wyniósł 67,1 roku, dla mężczyzn było to 68,6 roku, dla kobiet – 65,9 roku.

Jak już zostało powiedziane odprawa emerytalna przysługuje pracownikowi tylko raz podczas trwania całej kariery zawodowej. Co jednak istotne, jeden moment w czasie nie musi być równoznaczny z jedną wypłatą świadczenia. Jeśli bowiem przechodzący na emeryturę pracownik kończy jednocześnie zatrudnienie u kilku pracodawców z którymi wiążą go odrębne umowy o pracę, każdy pracodawca wypłaci odrębne świadczenie ze stosunku pracy między nim a pracownikiem. Szeroko tę kwestię omówiliśmy w artykule dostępnym w zakładce Poradnik/Aktuariusz radzi pt.: „Czy pracownikowi przysługuje jedna czy kilka odpraw emerytalnych? Dlaczego co roku są wycenie aktuarialnie?”.