Różnice między prezentacją wyników rezerw na odprawy emerytalno-rentowe wykonaną zgodnie z Ustawą o rachunkowości, a prezentacją wymaganą przez MSR 19

28 grudnia 2020

Naświetlając temat różnic prezentacyjnych wynikających ze stosowania różnych przepisów i systemów raportowania, w tym tych przywołanych w pytaniu powyżej, należy zauważyć, że od wielu lat trwa proces dostosowania polskich przepisów w zakresie rachunkowości do regulacji międzynarodowych. Nadal jednak pozostają różnice pomiędzy tymi regulacjami, a to powoduje inną prezentację poszczególnych pozycji w sprawozdaniach finansowych.

Stąd w zależności od polityki rachunkowości obowiązującej w firmie oraz standardu rachunkowości według którego rozlicza się jednostka, prezentacja rezerw na świadczenia pracownicze będzie inna.

Sama kalkulacja aktuarialna rezerw na świadczenia pracownicze przeprowadzana jest zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami w tym zakresie: Ustawą o rachunkowości, Krajowym Standardem Rachunkowości nr 6 (Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe), Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 19 (Świadczenia pracownicze).

Z punktu widzenia modelu wyceny i wyników samej kalkulacji aktuarialnej, standard rachunkowości według którego jednostka raportuje nie ma znaczenia. Ten sam warsztat aktuarialny tj. metoda prognozowanych uprawnień jednostkowych (Projected Unit Credit), powinien zostać użyty do każdej wyceny aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze. Różnice wynikające ze wspomnianego wybranego przez jednostkę systemu raportowania, ujawnią się dopiero na etapie prezentacji wyników wyceny aktuarialnej. Prezentacja wykonana na potrzeby sprawozdawczości prowadzonej według polskiej Ustawy o rachunkowości będzie zdecydowanie prostsza.

Prezentacja rezerw zgodna z ustawą o rachunkowości

Podstawowa prezentacja rezerw zgodna z ustawą o rachunkowości to rozbicie rezerwy na część krótkoterminową, zapadalną w ciągu 12 kolejnych miesięcy od daty wyceny i długoterminową.

Rezerwa	Rezerwa długoterminowa	Rezerwa krótkoterminowa
Odprawy emerytalne
Odprawy rentowe
Nagrody jubileuszowe
Odprawy pośmiertne
Rezerwy łącznie

 

Ujawnienia w sprawozdaniu finansowym wg KSR 6 obejmują kwotę zwiększeń (dodatkowe rezerwy), kwotę wykorzystania rezerw (wypłacone świadczenia) oraz kwotę zmniejszeń (rozwiązanie rezerwy). Zyski i straty aktuarialne bez względu na rodzaj świadczenia należy wykazać w rachunku zysków i strat.

Prezentacja wyników wyceny rezerw wg KSR 6

Zobowiązanie na początek okresu

Zmniejszenia

Wykorzystanie

Zwiększenia

Zobowiązanie na koniec okresu

 

Prezentacja rezerw zgodna z MSR 19

MSR 19 wymaga bardziej szczegółowych informacji w zakresie prezentacji rezerw między bilansem otwarcia a bilansem zamknięcia. MSR 19 wyodrębnia koszty bieżącego oraz przeszłego zatrudnienia, koszty odsetek, wypłacone świadczenia oraz zyski i straty aktuarialne (w przypadku świadczeń po okresie zatrudnienia ujmowane w całkowitych dochodach, w przypadku innych długoterminowych świadczeń w rachunku wyników). Dodatkowo MSR 19 wymaga podziału zysków i strat aktuarialnych (analiza czynnikowa z tytułu zmian założeń finansowych i demograficznych) oraz analizy wrażliwości na kluczowe założenia aktuarialne (stopa dyskonta finansowego, mobilność pracowników, wzrosty wynagrodzeń).

Prezentacja wyników wyceny rezerw wg MSR 19

Zobowiązanie na początek okresu

Koszt bieżącego zatrudnienia

Koszt odsetkowy

(Zyski) i straty aktuarialne ujmowane w pozostałych całkowitych dochodach

(Zyski) i straty aktuarialne ujmowane w rachunku wyników

Koszty przeszłego zatrudnienia

Świadczenia wypłacone*

Zobowiązanie na koniec okresu