Decyzje RPP i ich wpływ na stopę dyskonta finansowego

24 lutego 2022

Stopa dyskonta finansowego stosowana do wyceny rezerw na świadczenia pracownicze jest wyznaczana na podstawie rentowności długoterminowych papierów wartościowych tj. obligacji Skarbu Państwa o terminie zapadalności zbliżonym do terminu realizacji świadczeń (zazwyczaj 10-letnich). Jednym z czynników kształtujących poziom rentowności obligacji skarbowych są działania Rady Polityki Pieniężnej (dalej: „RPP”) podejmowane w ramach polityki monetarnej.

W października 2021 roku nastąpił zwrot w działaniach RPP. Po długim okresie relatywnie niskich stóp procentowych Rada zdecydowała o podwyższeniu bazowej stopy procentowej, dążąc tym samym do obniżenia poziomu inflacji do celu inflacyjnego NBP w średnim okresie (aktualna projekcja inflacji NBP na 2022 r. wynosi 5,8%). W kolejnych miesiącach RPP sukcesywnie podnosiła stopy procentowe (ostatnia decyzja RPP w tej sprawie zapadła w dniu 8 lutego 2022 roku). Wzrost stóp procentowych NBP przełożył się bezpośrednio na podwyższenie rentowności obligacji skarbowych, co spowodowało także wzrost stopy dyskonta wyznaczanej w oparciu o rentowność tych obligacji.

Poniżej wykres obrazujący poziom stóp procentowych NBP oraz rekomendowanej stopy dyskonta finansowego w okresie wrzesień 2021 roku – luty 2022 roku.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych NBP.

Stopa dyskonta finansowego jest kluczową determinantą w wycenie aktuarialnej. Wzrost poziomu dyskonta bezpośrednio przyczynia się do obniżenia wartości rezerw na odprawy emerytalne, rentowe, pośmiertne czy nagrody jubileuszowe. Skala wpływu stopy dyskonta na poziom poszczególnych rezerw na świadczenia pracownicze, jest zależna od profilu zapadalności danego świadczenia. Świadczenia z dłuższym terminem zapadalności, jak chociażby odprawy emerytalne, są większym stopniu podatne na zmiany stopy dyskonta niż te, o krótszym terminie zapadalności, np. nagrody jubileuszowe.

W ciągu ostatniego roku nastąpił znaczący wzrost stopy dyskonta finansowego z poziomu 1,2% na dzień 31 grudnia 2021 r. do poziomu 3,6% na dzień 31 grudnia 2022 r. Wyraźna zmiana stopy dyskonta pomiędzy tymi dwoma datami bilansowymi wpłynęła na wysokość rezerw na świadczenia pracownicze w wycenach aktuarialnych.

Prognozy ekspertów z sektora finansowego oraz informacje docierające z NBP wskazują na dalsze działania RPP w zakresie podnoszenia stóp procentowych. Mając to na uwadze w nadchodzącym okresie wycen aktuarialnych, czy to kwartalnych (najbliższe wyceny na dzień 31 marca), czy śródrocznych (na dzień 30 czerwca) należy spodziewać się sukcesywnego wzrostu stopy dyskonta finansowego.